Από τις 04.10.2021, το έργο ανασκαφών και μελέτης «Abitare a Metaponto» σε σκηνοθεσία της καθηγήτριας Maria Chiara Monaco του Πανεπιστημίου της Basilicata (Τμήμα Ανθρωπιστικών Επιστημών) ξεκίνησε στο αρχαιολογικό πάρκο του Μεταπόντιου. Η ομάδα αποτελείται από διδακτορικούς καθώς και μεταπτυχιακούς φοιτητές του ίδιου Πανεπιστημίου που έχουν ήδη αποκτήσει πολλές εμπειρίες εργασίας επί το έργον. Το έργο, το οποίο επωφελείται τριετούς άδειας από το Υπουργείο Πολιτισμού, για πρώτη φορά σε παραχώρηση στην UNIBAS, πραγματοποιείται σε συμφωνία με το Polo Museale (σύνδεσμος Δρ. Savino Gallo) και με τον Επόπτη Αρχαιολογίας, Καλών Τεχνών και Τοπίου της Βασιλικάτας (σύνδεσμος Δρ. Simona di Gregorio). Οι δραστηριότητες που σκοπεύουν να ανοίξουν ένα νέο, σημαντικό, κεφάλαιο έρευνας στην αρχαία πόλη, θα διερευνήσουν για πρώτη φορά ιδιωτικές εγχώριες κατασκευές.
Σε αντίθεση με αυτό που βρίσκεται στην Eraclea, η οποία, ξεκινώντας από τη δεκαετία του ’80 του περασμένου αιώνα, υπό τη διεύθυνση της καθηγήτριας Liliana Giardino (Πανεπιστήμιο του Σαλέντο) έχει βιώσει μια έντονη περίοδο ανασκαφών που έχουν απασχολήσει την πόλη, οι ιδιωτικές κατοικίες του Μεταπόντιου δεν είναι γνωστές. Ούτε πρέπει να ξεχνάμε ότι σε ένα από αυτά τα σπίτια κατοικούσε για περίπου 20 χρόνια ο Πυθαγόρας ο οποίος, μετά το 510 π.Χ., μετακόμισε στο Μεταπόντιο με το σχολείο του. Γνωρίζουμε ότι το σπίτι του, γνωστό αποκλειστικά από λογοτεχνικές πηγές, έβλεπε μπροστά σε ένα σοκάκι (στενωπός) που, μετά το θάνατο του φιλοσόφου στο Μεταποντίνιο ιερό των Μουσών, πήρε το όνομά του από τις θεές των τεχνών. Το έργο γίνεται επίσης δυνατό χάρη στη διαθεσιμότητα 2 φορέων χρηματοδότησης με τους οποίους το Τμήμα Ανθρωπιστικών Επιστημών της UNIBAS έχει υπογράψει συμφωνίες: τον OCCSE και τον Rotary. Η ΜΚΟ OCCSE , υπό την προεδρία της καθηγήτριας Antonella Guida, είναι ένας σύλλογος που αποτελείται από μια ομάδα εθελοντών που τα τελευταία χρόνια έχει συνεργαστεί με τη δημοτική διοίκηση της Bernalda – περιοχή Magna Grecia (Μεγάλη Ελλάδα) υπό τη διεύθυνση του Δρ Giuseppe Barberino – στους οποίους αναγνωρίζεται η αξία για την κίνηση ενός νέου ενδιαφέροντος και μια διαφορετική επίγνωση της αξίας της περιοχής και της ιστορίας του Μεταπόντιου.
Το ενδιαφέρον αυτό συμμερίζεται και η επαρχιακή διοίκηση της Matera, υπό την προεδρία του Piero Marrese, ο οποίος, χάρη στη δράση που ανέλαβε η OCCSE, χρηματοδότησε την πρωτοβουλία, ενεργοποιώντας επίσης την πλήρη συμμετοχή των σχολείων της επικράτειας, στα οποία θα αντιμετωπιστούν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Ιδιαίτερες ευχαριστίες στο Κέντρο Μελέτης και Διαμονής SSPA – B&B Villa degli angeli di Bernalda που παρέχει διαμονή και φαγητό στην αποστολή. Ένα ποσοστό χρηματοδότησης τριετούς διάρκειας παρέχει επίσης η Ροταριανή Λέσχη Senise-Sinnia (που εκπροσωπείται από τον Πρόεδρο Domenico Totaro).
Η ανασκαφική εκστρατεία μπορεί επίσης να υπερηφανεύεται για την ενίσχυση και την υποστήριξη του αδελφοποιημένου Δήμου Ανατολικής Σάμου (Ελλάδα), ο οποίος, με σημείωμα υπογεγραμμένο από τον δήμαρχο Γεώργιο Στάντζο, ευελπιστεί στην ανακάλυψη ευρημάτων που αποδίδονται στην κατοικία του Δασκάλου Πυθαγόρα.
Πριν από το τέλος των ανασκαφικών εργασιών αυτής της πρώτης εκστρατείας, θα πραγματοποιηθεί ανοικτή ημέρα για τους πολίτες και τα σχολεία των οποίων το πρόγραμμα θα είναι σύντομα διαθέσιμο και θα διαφημίζεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
