Η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών αποφάσισε να απονείμει το Νόμπελ Χημείας 2022 στους Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal και K. Barry Sharpless «για την ανάπτυξη της κλικ χημείας και της βιοορθογωνικής χημείας».
Οι βραβευθέντες με το βραβείο Νόμπελ 2022 στη χημεία Barry Sharpless από το βιοιατρικό ερευνητικό ινστιτούτο Scripps Research στην La Jolla των ΗΠΑ και Morten Meldal από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, έθεσαν τα θεμέλια για μια λειτουργική μορφή χημείας – click chemistry – στην οποία μοριακά δομικά στοιχεία «κουμπώνουν» γρήγορα και αποτελεσματικά.
Η Carolyn Bertozzi, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Stanford των ΗΠΑ, μετέφερε την click chemistry σε νέα διάσταση και άρχισε να τη χρησιμοποιεί σε ζωντανούς οργανισμούς. Οι βιοορθογώνιες αντιδράσεις της λαμβάνουν χώρα χωρίς να διαταράσσεται η φυσιολογική χημεία του κυττάρου.
Ο Barry Sharpless μόλις έγινε το πέμπτο άτομο που τιμάται με δύο βραβεία Νόμπελ, καθώς είχε βραβευθεί και το 2001. Ακολουθεί τα βήματα των διπλά βραβευθέντων με Νόμπελ John Bardeen, Marie Skłodowska Curie, Linus Pauling και Frederick Sanger.
Με την απονομή του Νόμπελ Χημείας ολοκληρώθηκε σήμερα ο κύκλος των ανακοινώσεων των αμιγώς επιστημονικών Νόμπελ για το 2022.
Το Νόμπελ Χημείας 2021 είχε απονεμηθεί στους Benjamin List και David W.C. MacMillan «για την ανάπτυξη ασύμμετρης οργανοκατάλυσης».
Το Νόμπελ Χημείας στην Ιστορία
- Από το 1901 έως το 2021 απονεμήθηκαν 113 Νόμπελ Χημείας.
- 63 βραβεία χημείας έχουν δοθεί σε έναν μόνο βραβευμένο.
- Σε 7 γυναίκες έχει απονεμηθεί το βραβείο χημείας μέχρι τώρα, στις δύο από αυτές το 2020, ενώ άλλες 2 ανήκουν στην ίδια οικογένεια: Οι Κιουρί έκαναν τα Νόμπελ να μοιάζουν οικογενειακή υπόθεση!
- Όχι μόνο το ζεύγος Πιέρ και Μαρί Κιουρί μοιράστηκαν το Νόμπελ Φυσικής το 1903, αλλά η Μαρί Κιουρί πήρε μόνη της το Νόμπελ Χημείας το 1911. Η μεγαλύτερη κόρη τους Ιρέν Ζολιό-Κιουρί πήρε το Νόμπελ Χημείας το 1935, μαζί με τον σύζυγο της Φρεντερίκ Ζολιό. Αλλά και η μικρότερη κόρη, Έβα Κιουρί, πήρε το Νόμπελ Ειρήνης εκ μέρους της Unicef το 1965.
- 1 άτομο, ο Frederick Sanger, έχει βραβευθεί δύο φορές με το βραβείο χημείας, το 1958 και το 1980.
- Ο νεότερος Νομπελίστας Χημείας ήταν 35 ετών (ο Φρεντερίκ Ζολιό το 1935, μαζί με τη γυναίκα του Ιρέν Ζολιό-Κιουρί)
- Ο γηραιότερος Νομπελίστας Χημείας ήταν 97 ετών (ο John B. Goodenough το 2019, ο οποίος κατέχει και το ρεκόρ προχωρημένης ηλικίας για όλες τις κατηγορίες Νόμπελ).
Πηγή ΕΡΤ
